Η συνομωσία του γάλακτος (Μέρος 2ο) Γάλα και παιδιά

Άρθρο του περιοδικού ΤΡΙΤΟ ΜΑΤΙ, τεύχος 126, Οκτώβριος 2004  Μέρος 2ο  Γάλα και παιδιά



 Όλοι μας σχεδόν είμαστε πεπεισμένοι ότι το γάλα αποτελεί την πιο σημαντική τροφή για της υγεία των παιδιών. Και αν τυχόν στο παιδί μας (ή το ανίψι μας) δεν αρέσει το γάλα και αρνείται να το πιει, ανησυχούμε μην τυχόν κινδυνεύσει η υγεία του! Είμαστε θύματα της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας των εταιρειών γαλακτοκομικών προϊόντων που, θέλοντας να ανεβάσουν τον αριθμό των πωλήσεων των προϊόντων τους, μας έχουν πείσει (το τρομοκρατήσει θα ήταν ίσως σωστότερη λέξη), ότι, για να είναι τα παιδιά μας υγιή, πρέπει να πίνουν καθημερινά γάλα. Όμως, η αλήθεια, είναι αρκετά διαφορετική.

Και ας τη δούμε ξεκινώντας από τα βρέφη. Η πραγματικότητα είναι πως "τα βρέφη που καταναλώνουν αγελαδινό γάλα έχουν 14 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν από επιπλοκές διάρροιας και 4 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν από πνευμονία, σε σχέση με τα βρέφη που τρέφονται με μητρικό γάλα. Ακόμα, ένας παράγοντας που έχει συνδεθεί με το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου των βρεφών είναι η δυσανεξία και η αλλεργία στο αγελαδινό γάλα". Αυτό, τουλάχιστον, αποτελεί εύρημα της μελέτης που δημοσιεύθηκε σε ένα από τα πιο αναγνωρισμένα ιατρικά περιοδικά, το The Lancet, τον Νοέμβριο του 1994. Ο παιδίατρός σας έχει υπ' όψιν του το άρθρο αυτό;
Ωστόσο, δεν αρκεί το να θηλάζουν τα βρέφη για να είναι προστατευμένα από τις πιθανές δυσμενείς επιδράσεις του αγελαδινού γάλακτος. Θα πρέπει να το αποφεύγουν και οι μητέρες τους που τα θηλάζουν! Και αυτό γιατί με τον θηλασμό μεταφέρονται στο παιδί είτε με αντιγόνα του αγελαδινού γάλακτος, είτε κάποια αντισώματα που η ίδια η μητέρα έχει προς το αγελαδινό γάλα. Για το εν λόγω θέμα έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες, όπως για παράδειγμα αυτή που δημοσιεύθηκε το 1983 στο Pediatrics, η οποία έδειξε ότι στα βρέφη που τρέφονται με μητρικό γάλα, η εκδήλωση κολικών συνδέεται με την κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος από την μητέρα τους!

Και ας περάσουμε στα παιδιά. Σύμφωνα με την American Academy of Allergy, Asthma and Immulogy, το (αγελαδινό) γάλα αποτελεί την πρώτη και σημαντικότερη αλλεργιογόνο τροφή για τα παιδιά. Και υπολογίζει πως πάνω από τα μισά παιδιά των Η.Π.Α. έχουν κάποια μορφή αλλεργική αντίδραση στο γάλα. Στην Ελλάδα;
Μια συχνή εκδήλωση της αλλεργίας στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι η αυξημένη έκκριση βλέννας (μύξας), που μπορεί να οδηγήσει σε βήχα, βρογχίτιδα, άσθμα, πνευμονία και μολύνσεις των αυτιών. Συμπτώματα που περνάνε μόλις διακοπεί ή περιοριστεί η κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος. Άλλωστε, μια βρετανική μελέτη κατέληξε στο ότι το 93% των παιδιών που είχαν άσθμα ή ρινίτιδα και στα οποία διαγνώστηκε αλλεργία στο αγελαδινό γάλα, παρουσίαζαν ή μη τα συμπτώματα της πάθησής του, ανάλογα με το αν έπιναν γάλα ή όχι. Στο δικό σας παιδί που συχνά παρουσιάζει επεισόδια άσθματος, ρινίτιδας ή ωτίτιδας, ο παιδίατρος σας έχει ζητήσει την εξέταση του για τροφική αλλεργία στο γάλα; Έχει συζητήσει τίποτα μαζί σας σχετικά με την κατανάλωση γάλακτος από το παιδί;

Εκτός όμως από διάρροια, το γάλα μπορεί να προξενήσει στα παιδιά και χρόνια δυσκοιλιότητα, όπως έδειξε μια μελέτη των Montalto, Florena, Tumminello, Soresi, Notarbartolo και Carrocio, οι οποίοι ερεύνησαν της περιπτώσεις 65 παιδιών που υπέφεραν από χρόνια δυσκοιλιότητα και είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με καθαρτικά, χωρίς ανταπόκριση. Αρκεί να σταματούσαν να πίνουν γάλα και μαζί σταματούσε και η δυσκοιλιότητά τους.
Ένα συχνό πρόβλημα στα παιδιά είναι η έλλειψη σιδήρου και η αναιμία. Η κατανάλωση γάλακτος έχει συσχετιστεί με την έλλειψη αυτή με δύο τρόπους. Πρώτον, το γάλα όπως και τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι τροφές φτωχές σε σίδηρο και γι αυτό, εάν κάποιος τρέφεται κατά βάση με αυτές, δεν καλύπτει τις ανάγκες του. Ακόμα, όταν τα γαλακτοκομικά προϊόντα καταναλώνονται μαζί με τροφές που είναι πλούσια σε σίδηρο, εμποδίζουν την πρόσληψή του από τον οργανισμό. Γι αυτό άλλωστε και οι γιατροί, όταν χορηγούν σε έναν ασθενή σκευάσματα σιδήρου, του συνιστούν τα τα παίρνει σε μία χρονική απόσταση δύο ή τριών ωρών, πριν ή μετά από την κατανάλωση γάλακτος ή γαλακτοκομικών προϊόντων...

Ο δεύτερος λόγος που το γάλα έχει συσχετιστεί με την πρόκληση αναιμίας από έλλειψη σιδήρου είναι ότι, λόγω αντιδράσεων των κυττάρων του εντέρου στις πρωτεΐνες του γάλακτος, προκαλούνται μικρές αιμορραγίες στο επιθήλιο του εντέρου, με αποτέλεσμα την απώλεια αίματος και -κατά συνέπεια- αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο για την αποκατάστασή του.
Ενδεικτικά, παραθέτουμε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 1982 στο Journal of Pediatrics. Σύμφωνα με τους ερευνητές που την εκπόνησαν, "τα βρέφη που τρέφονται με αγελαδινό γάλα κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου της ζωής τους μπορεί να έχουν μια απώλεια αίματος της τάξης του 30% από την εντερική οδό και μια σημαντική απώλεια σιδήρου κατά την αφόδευση". Το πως μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα υγείας μοιάζει να είναι φανερό, αλλά το επιβεβαιώνει και μια έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 1999 στο Journal of Pediatrics Surgery: "Σ' όλες τις περιπτώσεις η αιμορραγία σταμάτησε τελείως ύστερα από μια δίαιτα ελεύθερη από αγελαδινό γάλα".
Μια ακόμα αντίδραση στο γάλα που μπορεί να παρουσιάσουν κάποια, ευτυχώς λιγότερα, παιδιά, είναι η εκδήλωση νεανικού διαβήτη. Σε μια μελέτη που έγινε σε 800 παιδιά και δημοσιεύθηκε στο Diabets Care τον Αύγουστο του 1997, οι ερευνητές βρήκαν πως η κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος πριν από την ηλικία των 8 ετών αποτελεί ένα παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση νεανικού διαβήτη. Σε αντίστοιχα συμπεράσματα έχει καταλήξει και η American Academy of Pediatrics από το 1994, ενώ ανάλογα αποτελέσματα έχουν δημοσιευθεί και σε έγκυρα περιοδικά όπως το The Lancet (10/96) ή το Diabetologia (4/94).

Και σε περίπτωση που αναρωτιέστε γιατί το γάλα μπορεί να προκαλέσει διαβήτη, η απάντηση υπάρχει σε μία έρευνα που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine το 1992: "Ασθενείς με νεανικό ή ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη παράγουν αντισώματα απέναντι στις πρωτεΐνες του γελαδινού γάλακτος και υπεύθυνη φαίνεται να είναι, κυρίως, η bouine serum albumin".
Τέλος, διαστάσεις επιδημίας φαίνεται να παίρνουν στην κοινωνία μας οι αναπτυξιακές διαταραχές των παιδιών, όπως η διαταραχή εστίασης της προσοχής, η υπερκινητικότητα, καθώς και η διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή (αυτισμός). Πολλά στοιχεία και μελέτες συνδέουν τις διαταραχές αυτές με την κατανάλωση (αγελαδινού) γάλακτος, αλλά το θέμα είναι τόσο μεγάλο και ευρύ, ώστε δεν είναι δυνατόν να αναλυθεί στο παρόν άρθρο.

Ένα ερώτημα που έχει γεννηθεί στη σκέψη όσων διαβάζουν το άρθρο είναι: "Καλά μας τα λέτε, αλλά τι θα πρέπει λοιπόν να δίνουμε στα βρέφη να πίνουν;". Ο Δρ. Frank Oski, πρώην διευθυντής του τμήματος Παιδιατρικής στο John Hopkins University School είναι κατηγορηματικός: Υπάρχει μια εναλλακτική λύση: Ο αριστερός και ο δεξιός μαστός μιας υγιούς μητέρας! Αρκεί βέβαια, όπως είδαμε παραπάνω, και οι μητέρες που θηλάζουν να μην... πίνουν πολύ αγελαδινό γάλα! Να μην πίνουν γάλα και να θηλάζουν; Μα θα πάθουν οστεοπόρωση, όπως μας λένε!

συνεχίζεται

Η συνωμοσία του γάλακτος (Μέρος 3ο) Γάλα και οστεοπόρωση: Η φοβερή αλήθεια

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 4ο Γάλα και Ακμή

Η συνωμοσία του γάλακτος (Μέρος 5ο) Γάλα και υπογονιμότητα

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 6ο Γάλα και παχυσαρκία  

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 7ο Γάλα και καρδιαγγειακά προβλήματα 

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 8ο Γάλα και προγεροντική άνοια (νόσος Αλτσχάιμερ)

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 9ο Γάλα και σκλήρυνση κατά πλάκας   

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 10ο Γάλα και ρευματοειδής αρθρίτιδα 

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 11ο Γάλα και πονοκεφάλοι-ημικρανίες

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 12ο Γάλα και καρκίνος

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 13ο Γάλα και δυσανεξία της λακτόζης 

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 14ο Ορισμένα άγνωστα στοιχεία για το γάλα… 

Η συνωμοσία του γάλακτος Μέρος 15ο Επίλογος