Στις Καρυάτιδες ψάχνουν την ηλικία του τύμβου

Πρόσθετες πληροφορίες για ασφαλέστερη χρονολόγηση του τάφου αναζητούν οι ανασκαφείς στον λόφο Καστά της Αμφίπολης.

Μέχρι στιγμής δεν έχουν βρει κινητά αντικείμενα και νομίσματα εντός του μνημείου, κάτι που θα τους βοηθούσε. Έτσι, έχουν στρέψει την προσοχή τους στις Καρυάτιδες και κυρίως στα βάθρα επάνω στα οποία στέκονται. Ελπίζουν ότι με την πλήρη αποκάλυψη αυτών των βάθρων θα λάβουν λεπτομερείς πληροφορίες που θα τους επιτρέψουν να δουν κατά πόσον τα βάθρα και ο περίβολος έχουν κατασκευαστεί την ίδια περίοδο.

Η μελέτη του προφίλ κάθε βάθρου, ακόμη και εκείνου που φέρει απλώς μία επίστεψη ή ένα κυμάτιο, μπορεί να δώσει τη δυνατότητα σε έναν καλό αρχαιολόγο να εκτιμήσει με σχετική ακρίβεια τον τάφο. Πολύ δυσκολότερο είναι να χρονολογήσει κάποιος ένα γλυπτό, όπως είναι οι ιστάμενες στα βάθρα Καρυάτιδες του λόφου Καστά.

«Ο αείμνηστος δάσκαλός μου Γιώργος Δεσπίνης στις παραδόσεις του στο πανεπιστήμιο μας έλεγε "τα αγάλματα είναι τα πιο δύσκολα να τα χρονολογήσεις. Υπάρχουν λεπτομέρειες στα ιμάτια, στις πτυχώσεις, στο στιλ, ακόμη και στα μάτια που μόνο αν τα χαϊδέψεις μπορείς να καταλάβεις ποιας εποχής είναι"», μας έλεγε χθες γνωστός αρχαιολόγος. «Αν δεν καθαριστούν οι λεγόμενες Καρυάτιδες, ώστε να μας επιτρέψουν να τις χαϊδέψουμε και να διακρίνουμε τα εργαλεία με τα οποία σμιλεύτηκαν, δεν μπορεί κανείς να αναγνωρίσει την εποχή τους και το χέρι που τα έπλασε», πρόσθεσε.

«Σημασία έχει επίσης τι ακριβώς κρατούσαν στα χέρια τους αυτές οι κόρες που δεν σηκώνουν κάτι, ένα επιστήλιο, ένα θριγκό σαν αυτές του Ερεχθείου για να θεωρούνται Καρυάτιδες», σύμφωνα με τον ίδιο.

Χθες, η ανασκαφική ομάδα συνέχισε τις αποχωματώσεις μπροστά και πίσω από τις δύο Καρυάτιδες και το ίδιο αναμένεται να γίνει και σήμερα, έως ότου αποκαλυφθούν τα δάπεδα των δύο θαλάμων. Και αυτά είναι δυνατόν να δώσουν πρόσθετες πληροφορίες για την εποχή κατά την οποία κατασκευάστηκαν. Επίσης, μόνο στα δάπεδα θα βρεθούν οποιαδήποτε κινητά ευρήματα υπάρχουν σε αυτό το σημείο - εφόσον υπάρχουν.

Τι θα εύχονταν να βρουν; Ασφαλώς κεραμική, ενδεχομένως κάποια αγγεία προσφορών  ή κάτι άλλο που πιθανώς έπεσε από τους εργάτες που δούλευαν εκεί κατά την αρχαιότητα, που δίνουν πάντα ασφαλή χρονολόγηση. Για κάθε σοβαρό αρχαιολόγο σημασία έχει η «ανάγνωση» της στρωματογραφίας των χωμάτων εντός του μνημείου, η οποία δεν απεικονίζεται στις φωτογραφίες που έχουν δοθεί έως τώρα στη δημοσιότητα.

Η ενδελεχής έρευνα των δαπέδων θα συνεχιστεί σε όλους τους θαλάμους. Οι αρχαιολόγοι προκειμένου να χρονολογήσουν ξεκινούν από τις στρωματογραφικές αποτυπώσεις, περνούν στο ίδιο το μνημείο, στα υλικά και στον τρόπο κατασκευής του και συνεχίζουν με τα δάπεδα, τη γραπτή ή γλυπτή διακόσμηση και τα κινητά ευρήματα.

Στην περίπτωση του τάφου της Αμφίπολης είναι πιθανόν οι Καρυάτιδες να έχουν κατασκευαστεί από Αθηναίο καλλιτέχνη. Ίσως όμως προέρχονται και από ντόπιο εργαστήριο της περιοχής. Και στις δύο περιπτώσεις δεν γνωρίζουμε και δεν έχουμε χρονολογήσει την παραγωγή τους. Έτσι, θα πρέπει να εξεταστούν παράλληλα αγάλματα και να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή και σε πρόσθετα στοιχεία όπως το ένδυμα, τα υποδήματα, τα βάθρα.

Θεωρείται δύσκολο έως απίθανο να υπάρχει επιγραφή με το όνομα του καλλιτέχνη (το περίφημο «διά χειρός...» των αρχαίων).

Πηγή: Έρρωσο