Ολοκληρώθηκε ο πληρέστερος χάρτης του Γαλαξία μας

Δέκα χρόνια παρατηρήσεων χρειάστηκαν για να ολοκληρωθεί ο πληρέστερος χάρτης της Γαλαξιακής Οδού, η οποία συγκεντρώνει λεπτομερείς πληροφορίες για 219 εκατομμύρια άστρα στον κύριο δίσκο του γαλαξία μας.


Ο γαλαξίας και η μελέτη

O Γαλαξίας, ένας σπειροειδής σχηματισμός με διάμετρο γύρω στα 100.000 έτη φωτός, εκτιμάται ότι περιέχει τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια άστρα, ωστόσο τα περισσότερα από αυτά δεν είναι ορατά από τη Γη.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα περισσότερα άστρα του Γαλαξία, συμπεριλαμβανομένου του Ήλιου, διατάσσονται στο ίδιο επίπεδο, τον λεγόμενο γαλαξιακό δίσκο. Αυτό σημαίνει ότι οι παρατηρητές στη Γη κοιτάζουν τον Γαλαξία από το πλάι και βλέπουν μόνο το γαλαξιακό επίπεδο, ορατό στο νυχτερινό ουρανό σαν φωτεινή λωρίδα. Είναι σαν να κοιτάζει κανείς ένα πιάτο από πλάι και να βλέπει μόνο μια γραμμή αντί για ένα στρογγυλό αντικείμενο.

Το φωτεινό ποτάμι που διακρίνεται στο νυχτερινό ουρανό, ακόμα και με γυμνό μάτι, αντιστοιχεί στο γαλαξιακό επίπεδο. Credit: (ESO)

Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Montly Notices of the Royal Astronomical Society», χαρτογραφεί τα άστρα στο βόρειο τμήμα του γαλαξιακού δίσκου. Δημιουργήθηκε έπειτα από δέκα χρόνια παρατηρήσεων με το τηλεσκόπιο Isaac Newton στα Κανάρια Νησιά, το οποίο βλέπει άστρα ένα εκατομμύριο φορές πιο αμυδρά από αυτά που μπορεί να διακρίνει το ανθρώπινο μάτι (τα άστρα που μπορεί κανείς να δει στον ουρανό είναι περίπου 5.000).

Ο χάρτης πυκνότητας σε ένα μικρό τμήμα του Γαλαξία. Οι σκοτεινές περιοχές αντιστοιχούν σε σύννεφα γαλαξιακής σκόνης. Όσο πιο φωτεινή μια περιοχή, τόσο μεγαλύτερη η πυκνότητα των άστρων (Πηγή: Hywel Farnhill, University of Hertfordshire)

Ο νέος κατάλογος, διαθέσιμος δωρεάν για ερευνητές σε όλο τον κόσμο, συγκεντρώνει 219 εκατομμύρια άστρα, καθένα από τα οποία περιγράφεται με 99 επιμέρους παραμέτρους. Προσφέρει επίσης έναν χάρτη της αστρικής πυκνότητας στο γαλαξιακό επίπεδο, ο οποίος θα μπορούσε να οδηγήσει σε βελτίωση των μαθηματικών μοντέλων για το σχηματισμό και την εξέλιξη της Γαλαξιακής Οδού. Από τον χάρτη απουσιάζουν πάντως μερικά μικρά τμήματα του ουρανού, τα οποία είτε καλύπτονται από πυκνά σύννεφα γαλαξιακής σκόνης, είτε δεν ήταν δυνατόν να μελετηθούν λόγω κακοκαιρίας.

Πηγή: Το Βήμα