Επιχείρηση «ασπίδα» για το σπήλαιο του Διρού

Η τουριστική αξιοποίηση του ίδιου και της περιοχής βλάπτει το σπήλαιο Βλυχάδας του Διρού, δημιουργώντας μικροχλωρίδα στους σταλαγμίτες.



Το πανέμορφο σπήλαιο δεν κινδυνεύει τόσο από τους επισκέπτες όσο από τον θερμό φωτισμό, αλλά και από τα λύματα των γύρω ξενοδοχείων και κατοικιών, που φθάνουν στο λιμναίο τμήμα του.

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο εξέτασε προχθές μια σοβαρή προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος, μέσα από τη μελέτη που συνέταξε η Βασιλική Λαμπρινού με επιβλέπουσα την Αλεξάνδρα Οικονόμου.

Όπως ανέφερε στο συμβούλιο ο προϊστάμενος της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Ανδρέας Ντάρλας, κύριο πρόβλημα αποτελεί η χρήση παλαιωμένου τύπου φωτισμού που εκπέμπει θερμότητα, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μικροχλωρίδας (πρασινάδας) στους σταλαγμίτες. Κάτι που βλάπτει το σπήλαιο και οπτικά αλλά και όσον αφορά στο ασβεστολιθικό υλικό του.

Βακτήριο

Προξενείται από ένα βακτήριο που ονομάζεται κυανοβακτήριο. Επίσης, στο νερό παρατηρούνται συγκεντρώσεις θειικών και νιτρικών ιόντων, από φυτοφάρμακα, λιπάσματα, απορρίμματα και απόβλητα ανθρώπων και ζώων. Αυτά ευνοούν την ανάπτυξη άλλων μικροοργανισμών που προξενούν βλάβες.

Ο παλαιωμένου τύπου φωτισμός δημιουργεί πρόβλημα στο σπήλαιο του Διρού και θα αντικατασταθεί με σύγχρονους λαμπτήρες

Προτάθηκαν, μεταξύ άλλων, η αντικατάσταση του υπάρχοντος φωτισμού με ειδικούς λαμπτήρες τύπου led χαμηλής ισχύος (ή ειδικούς μονοχρωματικούς λαμπτήρες). Επίσης, ζητείται η τοποθέτηση φωτοκυττάρων διακοπής φωτισμού ανάδειξης και η εγκατάσταση μόνιμων συστημάτων που θα καταγράφουν και θα παρακολουθούν τις κλιματικές παραμέτρους, αλλά και τη φωτοσυνθετική μικροχλωρίδα. Εάν και εφόσον το διοξείδιο υπερβεί τα όρια, το σπήλαιο θα κλείνει μέχρις ότου αποκατασταθεί η ισορροπία.

Όσο για την υπάρχουσα πρασινάδα, προτάθηκε ο περιορισμός της με τη χρήση αντλιών χαμηλής πίεσης νερού και επιλεγμένου χημικού σκευάσματος, εργασία την οποία θα βοηθήσουν οι πλωτές εξέδρες που θα τοποθετηθούν στο λιμναίο τουριστικό τμήμα και η χρήση διχτυών σαν τούλι για τη συγκράτηση των παραπροϊόντων καθαρισμού.

Το σπήλαιο βρίσκεται στον κόλπο του Διρού στη Μάνη, με χερσαίο και ενάλιο τμήμα, σε μέρος του οποίου η ξενάγηση γίνεται με βάρκες. Διατρέχεται από υπόγειο ποταμό που χύνεται στη θάλασσα.  Η ύπαρξη του ήταν γνωστή στους ντόπιους από το 1900 περίπου. Κανείς όμως δεν υποψιαζόταν το θαύμα που έκρυβε στο εσωτερικό του μέχρι το 1949, όταν οι ιδρυτές της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, Γιάννης και Άννα Πετροχείλου, άρχισαν να το εξερευνούν συστηματικά. Έως το 1960 είχαν εξερευνηθεί και χαρτογραφηθεί 1.600 μέτρα ενώ σήμερα το γνωστό μήκος του σπηλαίου ξεπερνά τα 15 χιλιόμετρα. Το 1970 έγινε η πρώτη υποβρύχια εξερεύνηση.

Η φυσική του είσοδος έχει διάμετρο μόλις μισού μέτρου και βρίσκεται πολύ κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας. Σε παλαιότερες εποχές το σπηλαίο είχε και άλλες εισόδους οι οποίες σταδιακά έκλεισαν. Μέσα στο σπήλαιο έχουν βρεθεί απολιθωμένα οστά πάνθηρα, ύαινας, λιονταριού, ελαφιού, κουναβιού και το μεγαλύτερο κοίτασμα ιπποπόταμων στην Ευρώπη. Κοντά στην φυσική του είσοδο έχουν βρεθεί προϊστορική κεραμική που υποδηλώνει την ανθρώπινη παρουσία.

Το σπηλαίο άρχισε να σχηματίζεται πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες που σήμερα βρίσκονται κάτω από το νερό σχηματίστηκαν όταν η επιφάνεια της θάλασσας βρισκόταν πολύ χαμηλότερα από το σημερινό της επίπεδο. Το νερό μέσα είναι υφάλμυρο και έχει μεγάλη σκληρότητα. Η θερμοκρασία του είναι περίπου 14 C, ενώ του αέρα κυμαίνεται από 16 έως 19 C.

Η τουριστική αξιοποίησή του έχει ξεκινήσει από τη δεκαετία του '60 με την εκμετάλλευσή του να έχει από το 1967 ο ΕΟΤ και τα τελευταία χρόνια η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης (ΕΤΑΔ ΑΕ). Η μελέτη εντάσσεται στη γενικότερη προσπάθεια αναβάθμισης των εγκαταστάσεων και των χώρων των σπηλαίων της Βλυχάδας και της Αλεπότρυπας.

Ανάμεσα στα έργα που εκτελούνται στο πλαίσιο αυτής της αναβάθμισης, είναι η συντήρηση των κτισμάτων που βρίσκονται στην παραλία και εξυπηρετούν τους επισκέπτες, όπως λέει στο «Έθνος» ο Ανδρέας Ντάρλας. Ακόμη, είναι το μουσείο για τα ευρήματα της Αλεπότρυπας, του γειτονικού σπηλαίου, όπου η ανασκαφική σκαπάνη έχει εντοπίσει ανθρώπινη κατοίκηση.


Πηγή: Ανασκαφή