Η υπόθεση της επιτύμβιας στήλης του 4ου αιώνα π.Χ. που δημοπρατήθηκε πριν από μερικές ημέρες από τον οίκο Christie’s στο Λονδίνο επανέφερε στη δημοσιότητα το θέμα του παράνομου εμπορίου των ελληνικών αρχαιοτήτων. Ο μεν οίκος ισχυρίστηκε ότι το αντικείμενο ανήκε σε γαλλική ιδιωτική συλλογή (είχε δηλαδή νόμιμη προέλευση), το δε υπουργείο Πολιτισμού προσπάθησε να αποτρέψει τη δημοπράτηση, υπογραμμίζοντας ότι η στήλη είχε καταγραφεί στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση και πως αφαιρέθηκε από το αρχαίο νεκροταφείο της Χαλκίδας. Τελικά, ο πλειστηριασμός πραγματοποιήθηκε και η τιμή του αντικειμένου έφτασε το ποσό των 128.000 στερλινών.
Θεωρητικώς, η διεκδίκηση από την ελληνική πλευρά δεν σταμάτησε με την πώληση και θα συνεχιστεί με κάθε νόμιμο τρόπο και από τον νέο κάτοχο. Τι θα μπορούσαμε όμως να κάνουμε έτσι ώστε να γίνουμε περισσότερο αποτελεσματικοί έναντι των αδίστακτων κυκλωμάτων που εμπορεύονται την πολιτιστική μας κληρονομιά;
Η «Κ» επικοινώνησε με τον Χρήστο Τσιρογιάννη, τον αρχαιολόγο που ζει στη Βρετανία και έχει αποκτήσει μια σπάνια ειδίκευση στο θέμα αυτό. Το 2006 συμμετείχε στην ομάδα των αστυνομικών, δικαστικών και αρχαιολόγων που έκαναν έφοδο στη βίλα της Σχοινούσας. Από το ΥΠΠΟ, όπου εργαζόταν ως συμβασιούχος, αποσπάστηκε για 2 χρόνια στο υπουργείο Δικαιοσύνης στο πλευρό του εισαγγελέα Διώτη.
Έχει μελετήσει το αρχείο των Μιχαηλίδη-Σάιμς, πάνω στο οποίο έκανε το διδακτορικό του στο Κέμπριτζ, και έχει ταυτοποιήσει-ταυτίσει πολλές αρχαιότητες που βγήκαν στο σφυρί τα τελευταία χρόνια. Σήμερα, διδάσκει εκεί, αλλά ταυτόχρονα εργάζεται και στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, ως ερευνητής για τις παράνομες αρχαιότητες, στο Τμήμα Εγκληματολογίας. Μάλιστα, στην πρόσφατη δημοπρασία στο Λονδίνο, ο κ. Τσιρογιάννης συνέβαλε με στοιχεία στην ταύτιση τεσσάρων αντικειμένων αρχαιοελληνικής τέχνης αλλά ιταλικής προέλευσης, τα οποία και απεσύρθησαν.
Νομική οδός
«Νομίζω ότι ο τρόπος χειρισμού και διεκδίκησης θα μπορούσε να ήταν διαφορετικός», λέει ο αρχαιολόγος στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. «Απ’ ό,τι διάβασα στον Τύπο, το υπουργείο Πολιτισμού έστειλε μια επιστολή με στόχο την απόσυρση της στήλης. Αν είναι έτσι, η δική μου άποψη είναι πως θα έπρεπε να έχει κινηθεί διά της νομικής οδού. Αν όντως υπάρχουν ακράδαντα στοιχεία που δένουν την υπόθεση υπέρ της Ελλάδας, η τακτική αυτή θα ήταν, κατά τη γνώμη μου, πολύ πιο αποτελεσματική από το να στείλει η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου την επιστολή στον οίκο», λέει ο κ. Τσιρογιάννης, που τονίζει ότι θα προσφερόταν να βοηθήσει την ελληνική Πολιτεία, αφιλοκερδώς, στον αγώνα του επαναπατρισμού αρχαιοτήτων και κατά των κυκλωμάτων παράνομης εμπορίας.
αλλά επαναπάτρισαν οι Ιταλοί, με τη βοήθεια του Χρ. Τσιρογιάννη.
Πάντως τόσο ο ερευνητής όσο και το ΥΠΠΟ θεωρούν ότι η πώληση δεν σταματά τη διεκδίκηση, εφόσον υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία ότι το αντικείμενο είχε όντως καταγραφεί στη χώρα μας. Επιπλέον, κύκλοι του υπουργείου υπογραμμίζουν ότι, σε πρώτη φάση, έγινε η απαραίτητη ενέργεια που ήταν η γνωστοποίηση του αιτήματός μας. Ο Χρήστος Τσιρογιάννης πιστεύει ότι η μόνη λύση για να προλαμβάνει η ελληνική Πολιτεία τέτοιες υποθέσεις είναι να φτιάξει μια ομάδα ειδικών στο υπουργείο από διάφορες ειδικότητες, έτσι ώστε να παρακολουθεί στενά τις δημοπρασίες των οίκων και όχι μόνον. Διαπιστώνεται άλλωστε ότι υπάρχουν ακόμα και μουσεία που δέχονται να αποκτήσουν αρχαιότητες με σκοτεινό ιστορικό.
«Με βάση την έρευνα που κάνω τα τελευταία χρόνια, βλέπω ότι έχουν αυξηθεί οι περιπτώσεις αρχαιοτήτων που δεν έχουν ξεκάθαρα νόμιμη προέλευση και παρ’ όλα αυτά κυκλοφορούν ανεμπόδιστα στο εμπόριο. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι πως ακόμη κι αν αποτελούν έργα αρχαιοελληνικής τέχνης, τις περισσότερες φορές κανείς δεν μπορεί να ξέρει από ποια χώρα προέρχονται. Μπορεί, λ.χ., να είναι οποιοδήποτε κράτος της σημερινής μεσογειακής λεκάνης, συνεπώς δεν μπορεί να τα διεκδικήσει η Ελλάδα».
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου